Resmi Gazete Tarihi: 07.12.2010 Resmi Gazete Sayısı:
27778
İYİ TARIM UYGULAMALARI HAKKINDA
YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; çevre, insan
ve hayvan sağlığına zarar vermeyen bir tarımsal üretimin yapılması, doğal
kaynakların korunması, tarımda izlenebilirlik ve sürdürülebilirlik ile
güvenilir ürün arzının sağlanması için gerçekleştirilecek iyi tarım
uygulamalarının usul ve esaslarını düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, iyi tarım
uygulamalarının genel kuralları, kontrol ve sertifikasyon sistemi ile
komitenin, il müdürlüklerinin, üreticilerin, üretici örgütlerinin,
müteşebbislerin, kontrol ve sertifikasyon kuruluşlarının, kontrolörlerin,
sertifikerlerin ve iç kontrolörlerin görev ve sorumlulukları ile denetim
esaslarını kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 18/4/2006
tarihli ve 5488 sayılı Tarım Kanununun 4 üncü, 5 inci ve 6 ncı
maddelerine, (Değişik ibare:RG-21/10/2011-28091) 3/6/2011
tarihli ve 639 sayılı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının Teşkilat ve
Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 8 inci maddesinin birinci
fıkrasının (ç) bendine, 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner
Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 31 inci ve 43 üncü maddeleri
ile 22/3/1971 tarihli ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanununun 13 üncü maddesine
dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmeliğin
uygulanmasında;
a) (Değişik:RG-21/10/2011-28091) Bakan:
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanını,
b) (Değişik:RG-21/10/2011-28091) Bakanlık:
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığını,
c) Bireysel sertifikasyon: Gerçek veya
tüzel kişilerin kendi tasarrufu altındaki alanlarda ürettikleri ürünlerin,
kendi adlarına sertifikalandırılmasını,
ç) Denetim: İyi tarım uygulamaları
faaliyetlerinin bu Yönetmeliğe uygun olarak yapılıp yapılmadığını tespit etmek
amacıyla, KSK’lar, kontrolörler, iç kontrolörler, sertifikerler, üreticiler,
üretici örgütleri ve müteşebbislerin Bakanlık veya Bakanlık tarafından denetim
yetkisi verilen kuruluşlarca yapılan her türlü denetimini,
d) Düzeltici faaliyet: Uygunsuzluğun
düzeltilmesi ve şartların uygunluk kriterlerini tam olarak karşılar hale
getirilmesi için yapılan iş ve işlemleri,
e) Entegre mücadele: Kültür bitkilerinde
zararlı türlerin popülasyon dinamikleri ve çevre ile ilişkilerini dikkate
alarak, uygun olan mücadele metotlarını ve tekniklerini uyumlu bir şekilde
kullanarak, bunların popülasyonlarını ekonomik zarar seviyesinin altında tutan
zararlı yönetimi sistemini,
f) Entegre ürün yönetimi:
Sürdürülebilirlik ilkesi çerçevesinde çevreye karşı sorumlu ve duyarlı, aynı
zamanda ekonomik bir tarımsal üretim sistemini,
g) Grup sertifikasyonu: Üretici örgütü
veya müteşebbis çatısı altında sözleşmeyle bir araya gelen (Değişik
ibare:RG-28/5/2014-29013) üreticilerin ürettiği ürünlerin, üretici örgütü
veya müteşebbis adına sertifikalandırılmasını,
ğ) İç kontrol: Kontrol öncesinde iyi
tarım uygulamaları faaliyetlerinin bu Yönetmeliğe uygunluğunu kontrol etmek
üzere gerçekleştirilen faaliyeti,
h) İç kontrolör: Grup
sertifikasyonunda, iyi tarım uygulamaları faaliyetlerinin ilgili mevzuata
göre uygunluğunu kontrol etmek üzere grup tarafından belirlenmiş gerçek kişiyi,
ı) İl müdürlüğü: Bakanlık il
müdürlüğünü,
i) İyi tarım uygulamaları: Tarımsal
üretim sistemini sosyal açıdan yaşanabilir, ekonomik açıdan karlı ve verimli,
insan sağlığını koruyan, hayvan sağlığı ve refahı ile çevreye önem veren bir
hale getirmek için uygulanması gereken işlemleri,
j) Komite: 10 uncu maddeye göre kurulan
ve bu Yönetmeliğin uygulanmasını takip ve temin eden İyi Tarım Uygulamaları
Komitesini,
k) Kontrol: İyi tarım uygulamaları
faaliyetlerinin bu Yönetmeliğe uygun olarak yapılıp yapılmadığını belirlemek,
kayıtları tutmak, sonuçları rapor etmek üzere kontrolör tarafından gerçekleştirilen
işlemleri,
l) Kontrolör: İlgili mevzuata göre iyi
tarım uygulamaları faaliyetlerinin uygunluğunu KSK adına kontrol etmek üzere
Bakanlık tarafından yetkilendirilen gerçek kişiyi,
m) Kontrol noktaları: Çevre, insan ve
hayvan sağlığına zarar vermeyen bir tarımsal üretimin yapılması, doğal
kaynakların korunması, tarımda izlenebilirlik ve sürdürülebilirlik ile
güvenilir ürün arzını sağlamaya yönelik risk değerlendirmesi sonucu belirlenen
ve kontrol edilen aşamaları,
n) Kontrol ve sertifikasyon kuruluşu: Bu
Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde, tarımsal ürünlerin
kontrol ve sertifikasyon işlemlerini yapmak üzere Bakanlık tarafından
yetkilendirilen tüzel kişileri,
o) KSK: Kontrol ve sertifikasyon
kuruluşunu,
ö) (Değişik:RG-28/5/2014-29013) Müteşebbis:
Bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak grup sertifikasyonu kapsamında üretim
yapan, işleyen ve/veya pazarlayan tüzel kişileri veya bu Yönetmelik hükümlerine
uygun olarak üretilmiş tarımsal ürünü bireysel sertifikasyon kapsamında işleyen
ve/veya pazarlayan tüzel kişileri,
p) Sertifika: Tarımsal ürünün bu
Yönetmeliğe uygunluğunu gösteren Ek-1’e uygun olarak düzenlenmiş belgeyi,
r) Sertifikasyon: Kontrol faaliyetleri
sonucu bu Yönetmeliğe uygunluğu belirlenen tarımsal ürünün, üretici veya
üretici grubu adına belgelendirilmesini,
s) Sertifiker: KSK adına kontrolü
tamamlanmış ürünün, bu Yönetmeliğe uygunluğunu onaylamak üzere Bakanlık
tarafından yetki verilmiş gerçek kişiyi,
ş) Uygunluk kriterleri: Kontrol
noktalarına uyum için ihtiyaç duyulan uygunluk düzeyini,
t) Uygunsuzluk: Kontrol noktalarına uyum
için ihtiyaç duyulan uygunluk düzeyinin tam olarak sağlanamadığı durumları,
u) Üretici: Tarımsal faaliyetlerini bu
Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yapan gerçek veya tüzel kişileri,
ü) Üretici örgütleri: İyi tarım
uygulamaları faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere tüzel kişilik olarak bir
araya gelen üretici organizasyonlarını,
v) Üretim alanı: İyi tarım
uygulamalarının gerçekleştirildiği alanı,
y) (Değişik:RG-28/5/2014-29013) Ürün:
Bitkisel üretim, hayvansal üretim ve su ürünleri yetiştiriciliği alanlarında
elde edilen her türlü işlenmemiş ham ürünler ile bunların birinci derece
işlenmesi ile elde edilmiş ürünleri,
z) Yetki belgesi: Kontrol ve
sertifikasyon faaliyetinde bulunmak üzere yetkilendirilen kuruluşa Ek-2’ye
uygun olarak Bakanlıkça düzenlenen belgeyi,
aa) (Ek:RG-28/5/2014-29013) Alt
kapsam: Bitkisel üretim, hayvansal üretim ve su ürünleri yetiştiriciliği
kapsamlarında yer alan ürün gruplarını,
bb) (Ek:RG-28/5/2014-29013) IAF:
Uluslararası akreditasyon forumunu,
cc) (Ek:RG-28/5/2014-29013) Logo:
İyi tarım uygulamaları logosunu,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
İyi Tarım Uygulamalarının Genel
Kuralları,
Kontrol ve Sertifikasyon Sistemi
İyi tarım uygulamalarının genel
kuralları
MADDE 5 – (1) İyi tarım uygulamalarında
aşağıdaki genel kurallara uyulur.
a) İyi tarım uygulamaları, Bakanlıkça
belirlenen uygunluk kriterleri ve kontrol noktaları doğrultusunda
gerçekleştirilir.
b) Kontrol ve sertifikasyon işlemleri
Bakanlıkça veya Bakanlığın yetkilendirdiği kontrol ve sertifikasyon
kuruluşlarınca yapılır. Bu kuruluşlar, TS EN 45011 veya eşdeğeri uluslararası
standartlara göre kontrol ve sertifikasyon faaliyetinde bulunur. Kontrol
işlemleri kontrolör, sertifikasyon işlemleri sertifiker tarafından gerçekleştirilir.
c) Üretilen tarımsal ürünler, kontrol
edilerek sertifikalandırılır.
ç) İyi tarım uygulamaları; üretici,
üretici örgütü veya müteşebbis ile KSK arasında tarafların sorumlulukları,
hakları ve anlaşmazlıklarını düzenleyen sözleşme doğrultusunda yürütülür.
d) Sertifikalı ürünün, bu Yönetmeliğe
uygunluğundan üretici, üretici örgütleri ve müteşebbisler müteselsilen
sorumludur.
Kontrol ve sertifikasyon sistemi
MADDE 6 – (1) Tarımsal ürünlerin kontrol ve
sertifikasyonu, bireysel sertifikasyon ve grup sertifikasyonu olmak üzere iki
şekilde yapılır.
(2) Gerçek veya tüzel kişilerin malik
veya kiracılık sıfatıyla tasarrufu altında bulunan alanlarda üretim yapmaları
halinde bireysel sertifikasyon yapılır. Sertifikasyon kapsamındaki ürünün
üretiminin yapıldığı tüm alanlar, yılda en az bir kez KSK tarafından kontrol
edilir.
(3) Üretici örgütü veya müteşebbis
çatısı altında sözleşmeyle bir araya gelen (Değişik
ibare:RG-28/5/2014-29013) üreticilerinmalik veya kiracılık sıfatıyla tasarrufu
altında bulunan alanlarda üretim yapması halinde grup sertifikasyonu yapılarak
üretici örgütü veya müteşebbis adına aşağıdaki şekilde sertifikalandırılır:
a) (Değişik:RG-28/5/2014-29013) Bu
Yönetmelik kapsamında iyi tarım uygulamaları faaliyetine başlayacak grup
sertifikasyonundaki üreticiler, üretici örgütünün idari organı veya müteşebbis
ile ayrı ayrı sözleşme yapar. Müteşebbisin de sertifikasyon kapsamındaki ürünü
üretmesi halinde, faaliyet alanı gruba dahil edilir.
b) Grup sertifikasının kullanım hakkı,
üretici örgütüne veya müteşebbise aittir. Sertifikasyon kapsamındaki
üreticiler, üretici örgütü veya müteşebbisin izni dışında sertifikayı
kullanamaz. Ancak iyi tarım uygulamaları yapanlara yönelik destek ve hizmetlerden
bireysel olarak yararlanabilir.
c) Üretici örgütleri ve müteşebbisler,
iyi tarım uygulamalarına ilişkin bir kalite yönetim sistemi kurmak ve
yürütmekle yükümlüdür.
ç) Üretici örgütleri veya müteşebbisler
yılda en az bir kez KSK tarafından kontrol edilir. Bu kontrollerde kalite
yönetim sistemi ile gruba dahil üreticilerden örnekleme yöntemi ile KSK’ca
belirlenen üreticilerin sertifikasyon kapsamındaki tüm üretim alanlarının
kontrolleri yapılır.
d) (Değişik:RG-28/5/2014-29013) Örnekleme
yöntemi ile kontrol edilecek üretici sayısı; her alt kapsam için üretim
sistemleri dikkate alınarak, gruba dahil üretici sayısının ayrı ayrı
kareköklerinin toplamının alınması ile belirlenir. Karekök sonucunun ondalık
sayı olması halinde yukarıya tamamlanır. Üretici seçiminde tüm ürünlerin
kontrol edilmesi sağlanır. Müteakip kontrollerde farklı üreticiler seçilir.
Kontrol işlemleri
MADDE 7 – (Değişik:RG-28/5/2014-29013)
(1) KSK, kontrol işlemlerini aşağıdaki
şekilde gerçekleştirir:
a) Sözleşme yapılmasını müteakip, 6 ncı
madde çerçevesinde kontrol planı hazırlar. Bu kontrol planı; üretici, üretici
örgütü veya müteşebbisin adı ve adresi, kontrol tarihi, kontrol süresi ile
kontrolör adını içerir.
b) Kontrol planına göre, hasat ve kesim
gibi üretimin tüm aşamalarının kontrolüne izin verecek dönemlerde kontrol
faaliyetinde bulunur.
c) Aynı işletmede bitkisel üretim,
hayvansal üretim ve su ürünleri yetiştiriciliği kapsamlarının herhangi birinde
birden fazla ürünün kontrol ve sertifikasyonunu aşağıdaki şekilde yapar:
1) İlk kez sözleşme yaptığı üretici,
üretici örgütü veya müteşebbislerin kontrolünde, tüm ürünler için üretimin tüm
aşamalarının kontrol faaliyetlerini gerçekleştirir. Aynı yıl içerisinde birden
fazla üretimi gerçekleştirilen ürünler için kontrol yapılarak sertifika düzenlenmesini
takiben, her dönem için yerinde kontrol yapmadan kayıtların kontrolü ile
kontrol noktaları doğrulanmalıdır. Uygunluğu halinde sertifika revize edilerek
yeniden yayınlanır. Ancak, üretim süreci dört aydan kısa olan ürünlerde her
dört ayda bir kayıtların kontrolü ile kontrol noktaları doğrulanır. Hasat
sezonu uzun olan ürünlerde ise risk analizine dayalı kontrol noktaları
doğrulanır.
2) İkinci yıldan itibaren, aynı kapsamda
olan fakat farklı hasat dönemine sahip birden fazla ürünün müteakip kontrollerinde;
ilk hasadı gerçekleşen ürün ile üretim alanı/yetiştiricilik kapsamı en çok olan
ürünün hasat veya kesim dönemini dikkate alarak kontrol faaliyetini
gerçekleştirir. Sertifika kapsamındaki diğer ürünler için çevre, insan ve
hayvan sağlığı açısından risk değerlendirmesi yaparak tüm kontrol noktaları
için objektif delilleri elde etmesi durumunda, yerinde kontrol yapmadan kontrol
faaliyetini tamamlayabilir. Sözleşme kapsamında yer alan ancak yerinde kontrol
edilmeyen ürünlerin hasat dönemlerinde analiz raporlarının uygun olması halinde
sertifika revize edilerek yayınlanır.
3) Kontrol noktalarında değişikliğe
gidilmesi, sertifikasyon kapsamına yeni bir ürünün, üreticinin veya üretim
alanının dahil edilmesi veya sertifikalı üretime ara verilmesi durumlarında (c)
bendinin (1) numaralı alt bendine göre kontrol faaliyetlerini gerçekleştirir.
ç) Grup sertifikasyonu kapsamında ilk
kez sözleşme yaptığı üretici örgütü veya müteşebbislerin ilk sertifikalarının
geçerlilik döneminde; kontrol ettiği üretici sayısının %50’si kadar üreticiye
ilave olarak habersiz kontrol yapar.
d) Bu kontrollere ilaveten, yılda en az
bir kez her sertifikasyon seçeneğindeki sözleşme yaptığı tarafların en az %
10’unu habersiz olarak kontrol eder. KSK’lar bu habersiz kontrollerde, üretici
gruplarının öncelikle kalite yönetim sistemini kontrol eder, herhangi bir
uygunsuzluk görmesi durumunda gruba dahil üreticileri, 6 ncı maddenin üçüncü
fıkrası çerçevesinde kontrol eder.
e) Habersiz kontrollerde; kontrolden en
fazla kırksekiz saat öncesinde üretici, üretici örgütü veya müteşebbise
bildirimde bulunur. Üretici, üretici örgütü veya müteşebbisler geçerli bir
mazeret bildirmek suretiyle habersiz kontrolün bir defaya mahsus ertelenmesini
talep edebilir.
f) KSK, bu Yönetmelik hükümlerine
uymayan üretim teknikleri veya girdilerin kullanıldığından şüphe duyduğu
durumlarda, analiz amaçlı numune alarak analiz yaptırabilir. Bununla birlikte
Bakanlık da, gıda güvenilirliği açısından riskli gördüğü ürünlerde, numune
alınarak analiz yaptırılmasını talep edebilir. Ürün analizleri, Bakanlıkça
yetkilendirilen laboratuarlarda yaptırılır. Yurt dışında analiz yaptırılması
halinde bu laboratuarlar, TS EN ISO/IEC 17025 veya eşdeğeri uluslararası
standartlarda Türk Akreditasyon Kurumu veya Avrupa Akreditasyon Birliği karşılıklı
tanıma anlaşmasına göre geçerliliği mevcut uluslararası akreditasyon
kurumlarından akredite olmalıdır. KSK, bireysel üretici ve gruba dahil bütün
üreticilere ait sertifikasyon kapsamındaki ürünlerin analiz raporlarını
üretici/grup dosyalarında bulundurur. Üretici de analiz raporlarını muhafaza
eder. Numune alma/analiz raporlarının tarihleri hasat tarihleri ile uyumlu
olması gerekir.
g) Kontrolün tamamlanmasını müteakip,
üretim alanlarında üretici, üretici örgütü, müteşebbis veya temsilcileri ile kontrolörün
imzasını taşıyan kontrol raporunun hazırlanmasını sağlayarak, kontrol sonucunu
rapor tarihinden itibaren bir ay içerisinde bilgi için faaliyet gösterdikleri
ildeki il müdürlüğüne gönderir.
Kontrol süresi
MADDE 8 – (Değişik:RG-28/5/2014-29013)
(1) KSK, aşağıdaki sürelerde kontrol
faaliyetlerini gerçekleştirir:
a) Bireysel sertifikasyonda en az bir
gün, ancak aynı köy/mahalle sınırları içinde olması halinde bir günde iki
üretici, üreticinin farklı illerde de üretim/yetiştiricilik alanlarının bulunması
halinde her il için ilave bir gün,
b) Grup sertifikasyonunda; kalite
yönetim sistemi kontrolleri için bir gün, üretim/yetiştiricilik alanlarının
aynı il sınırları içerisinde yer alması durumunda bir günde en fazla üç
üretici,
kontrol edilir.
(2) Kontrolör sayısının birden fazla
olması durumunda, üreticilerin kontrol süreleri yukarıda belirtilen esaslara
göre her kontrolör için oranlanarak hesaplanır.
Sertifikasyon işlemleri
MADDE 9 – (1) KSK, kontrolün yapıldığı veya
düzeltici faaliyetlerin tamamlandığı tarihten itibaren en geç on dört gün
içerisinde sertifikasyona ilişkin kararını verir. Kontrol faaliyetleri sonucu
bu Yönetmeliğe uygunluğu belirlenen tarımsal ürün, üretici veya üretici grubu
adına Ek-1’e uygun olarak sertifikalandırılır.
(2) Sertifikada aşağıdaki bilgiler yer
alır.
a) Kuruluş adı, adresi, Bakanlıkça
verilen kodu ve varsa logosu,
b) (Değişik:RG-28/5/2014-29013) Akredite
olmasını müteakip Akreditasyon Kurumunun markası,
c) Sertifika numarası,
ç) Üretici veya üretici örgütü ya da
müteşebbis adı ve üretim yeri ile birlikte sertifikasyon seçeneği, ayrıca grup
sertifikasyonunda gruba dahil üretici listesi,
d) “Kontrol edilerek 7/12/2010 tarihli
ve 27778 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İyi Tarım Uygulamaları Hakkında
Yönetmelik hükümlerine uygunluğu tespit edilmiştir” ibaresi,
e) Kontrol tarihi,
f) (Değişik:RG-28/5/2014-29013) Sertifikanın
kapsadığı ürünün adı, miktarı, bitkisel üretimde ürüne göre üretim alanı,
g) Birincil üretimin/işlenmemiş ham ürün
veya ürün işlemenin dahil olup olmadığına dair bilgi,
ğ) Sertifikanın geçerlilik tarihi,
h) Sertifikanın yayınlandığı yer ve
tarih,
ı) Sertifikerin adı, soyadı ve imzası.
i) (Ek:RG-28/5/2014-29013) Revizyon
no ve tarih
(3) Bitkisel üretim, (Değişik
ibare:RG-28/5/2014-29013) hayvansal üretim ve (Değişik
ibare:RG-28/5/2014-29013) su ürünleri yetiştiriciliği kapsamlarının
herhangi birinde yer alan birden fazla ürün aynı sertifikada yer alabilir.
Ancak farklı kapsamlarda olan ürünler için ayrı ayrı sertifika düzenlenir.
(4) Sertifikanın geçerlilik süresi,
düzenlendiği tarihten itibaren en fazla on iki aydır.
(5) Sertifikanın yayınlanmasından sonra
sertifika geçerlilik süresi içerisinde aynı kapsamdaki yeni ürün veya ürünlerin
kontrolünün tamamlanması durumunda, önce yayınlanan sertifika revize edilerek
yeni ürünler sertifika kapsamına alınabilir. Sertifikanın revize edilmesi
durumunda, sertifika geçerlilik süresi uzatılamaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Komitenin Oluşumu, Çalışma Usul ve
Esasları ile Görevleri
Komitenin oluşumu
MADDE 10 – (1) (Değişik:RG-21/10/2011-28091) Komite;
Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünden bir genel müdür yardımcısı, ilgili daire
başkanının da olduğu üç üye, Hayvancılık Genel Müdürlüğünden bir üye,
Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğünden bir üye, Gıda ve Kontrol Genel
Müdürlüğünden bir üye, Bakanlık Hukuk Müşavirliğinden bir hukuk müşaviri ve
Bakanlık Rehberlik ve Teftiş Başkanlığından bir müfettiş olmak üzere toplam
sekiz üyeden oluşturulur. İyi Tarım Uygulamaları Komitesine, Bitkisel Üretim
Genel Müdürlüğünden genel müdür yardımcısı veya ilgili daire başkanı başkanlık
eder.
(2) İhtiyaç duyulması halinde kamu veya
kamu dışı kurum ve kuruluşlardan komiteye temsilci davet edilebilir. Ancak
toplantılara bu şekilde katılanların oy hakkı bulunmaz.
(3) (Değişik:RG-21/10/2011-28091) Raportörlük,
Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü ilgili daire başkanlığı tarafından yürütülür.
Komitenin çalışma usul ve esasları
MADDE 11 – (1) Komitenin çalışma usul ve
esasları aşağıda belirtilmiştir.
a) Komite, Bakan onayı ile oluşturulur.
b) (Değişik:RG-21/10/2011-28091) Komite
sekretaryası, Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü ilgili daire başkanlığı
tarafından yürütülür.
c) Komite, yılda en az iki kez olağan,
komite başkanının gerekli gördüğü hallerde ise olağanüstü olarak toplanır.
ç) Komite, üye tam sayısının çoğunluğu
ile toplanır ve üye tam sayısının çoğunluğu ile karar alır. Oyların eşitliği
halinde Başkanın oyu iki oy sayılır.
d) Kararlar, toplantı tarihinden
itibaren en geç bir ay içinde toplantıya katılan üyeler tarafından imzalanarak
Müsteşarlık onayına sunulur ve onay tarihinden itibaren yürürlüğe girer.
Komitenin görevleri
MADDE 12 – (1) Komitenin görevleri aşağıda
belirtilmiştir.
a) Bu Yönetmelik hükümlerini uygulamak
ve uygulanması için gerektiğinde ilgili kurum veya kişileri yetkilendirmek.
b) KSK’ların, iyi tarım uygulamaları
konusunda yetkilendirilmek üzere yaptığı başvuruyu değerlendirerek, başvuruyu
Bakanlığa ulaştığı tarihten itibaren doksan gün içinde sonuçlandırmak.
c) KSK’ları yetkilendirmek, gerektiğinde
yetkilerini askıya almak veya iptal etmek.
ç) KSK’ların, kontrolörlerin,
sertifikerlerin, iç kontrolörlerin, üreticilerin, üretici örgütlerinin ve
müteşebbislerin ilgili mevzuata uymadığı tespit edildiğinde, gerekli işlemleri
uygulamak veya uygulatmak.
d) KSK’lardan; üreticiye, üretici
örgütüne, müteşebbise, ürüne, üretime, kontrol işlemine, sertifikasyon
işlemine, kuruluşun kendisine, çalışanına ve menşeine dair her türlü bilgi ve
belgeleri gerektiğinde istemek.
e) Bu Yönetmeliğe aykırı düzenlendiği
tespit edilen sertifikaları iptal etmek veya ettirmek.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İl Müdürlüklerinin Görev ve
Sorumlulukları, Üreticilerin,
Üretici Örgütlerinin ve Müteşebbislerin
Yükümlülükleri
ile Kontrol ve Sertifikasyon Sözleşmesi
İl müdürlüklerinin görev ve
sorumlulukları
MADDE 13 – (1) İl müdürlüklerinin görev ve
sorumlulukları aşağıda belirtilmiştir.
a) Üreticilere, üretici örgütlerine,
müteşebbislere ve tüketicilere iyi tarım uygulamaları konusunda eğitim ve yayım
hizmeti vermek.
b) KSK tarafından iyi tarım
uygulamalarına başladığı bildirilen üretici, üretici örgütleri veya
müteşebbislerin entegre mücadele ve entegre ürün yönetimi prensiplerinde üretim
yapmasını sağlamak üzere ürün veya ürün grubu bazında entegre mücadele ve
entegre ürün yönetimi programları hazırlamak, bu programlar çerçevesinde
eğitimler düzenlemek ve eğitime katılanları kayıt altına almak.
c) İyi tarım uygulamalarına başlayan
veya devam eden üretici, üretici örgütleri ve müteşebbislere ait KSK tarafından
gönderilen her türlü bilgiyi kayıt altına alarak istenildiğinde Bakanlığa
bildirmek.
ç) Bakanlıkça iyi tarım uygulamalarına
ilişkin verilecek diğer görevleri yerine getirmek.
d) (Ek:RG-28/5/2014-29013) KSK
kontrollerinin yerinde denetimini yapmak.
Üreticilerin yükümlülükleri
MADDE 14 – (1) Üreticilerin yükümlülükleri
aşağıda belirtilmiştir.
a) İyi tarım uygulamaları faaliyetinde
bulunacak tüm üreticiler bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinde belirtilen iyi tarım
uygulamalarının genel kurallarına uygun faaliyette bulunur.
b) Bireysel sertifikasyon kapsamındaki
üreticiler bireysel sertifikasyon şartlarında, grup sertifikasyonu kapsamındaki
üreticiler ise grup sertifikasyonu şartlarında kontrol edilerek
sertifikalandırılır.
c) Üretici tarafından üretilen aynı
türdeki ürünlerin tamamı, kontrol ve sertifikasyon kapsamına alınır. (Ek
cümle:RG-28/5/2014-29013) Ancak istisnai durumlar Bakanlık tarafından
genelge ile belirlenir.
Üretici örgütlerinin yükümlülükleri
MADDE 15 – (1) Üretici örgütlerinin
yükümlülükleri aşağıda belirtilmiştir.
a) 5200 sayılı Tarımsal Üretici Birlikleri
Kanunu çerçevesinde kurulan üretici birlikleri dışındaki üretici örgütlerinin;
kendi özel mevzuatı veya ana sözleşmelerinde tarımsal ürünlerin üretimi ve
ticaretine ilişkin faaliyette bulunmayı düzenleyen hükümler açıkça yer alır.
b) Grup sertifikasyonu şartlarında
kontrol edilerek sertifikalandırılır.
c) Bu Yönetmelik hükümlerine, kalite
yönetim sistemi şartlarına veya KSK ile yapılan sözleşme esaslarına uymadığını
tespit ettiği üyesini veya üyeye ait ürünü sertifikasyon kapsamından çıkarır.
Çıkarılan üyeyi KSK’ya en fazla bir ay içerisinde bildirir.
Müteşebbislerin yükümlülükleri
MADDE 16 – (1) Müteşebbislerin yükümlülükleri
aşağıda belirtilmiştir.
a) Kendi özel mevzuatı veya ana
sözleşmelerinde tarımsal ürünlerin üretimi ve ticaretine ilişkin faaliyette
bulunmayı düzenleyen hükümler açıkça yer alır.
b) Bitki koruma ve bitki besleme
ürünleri ile hayvan sağlığı ve hayvan besleme ürünlerine ait üretim, satış,
pazarlama ve reklam faaliyetlerinde bulunamaz. Ayrıca tarımsal danışmanlık
yapamaz.
c) Bitkisel üretim, (Değişik
ibare:RG-28/5/2014-29013) hayvansal üretim ve (Değişik
ibare:RG-28/5/2014-29013) su ürünleri yetiştiriciliği alanında
elde edilen her türlü işlenmemiş ham ürünleri kendi adına sertifikalandıracak
müteşebbisler, grup sertifikasyonu şartlarında kontrol edilerek
sertifikalandırılır. Sertifikalı ürünlerin, iyi tarım uygulamaları sertifikası
olmayan ürünlerle karışmasını engelleyecek her türlü tedbiri almak suretiyle
izlenebilirlik sistemi oluşturur.
ç) Bu Yönetmelik hükümlerine, kalite yönetim
sistemi şartlarına veya KSK ile yapılan sözleşme esaslarına uymadığını tespit
ettiği üreticisini sertifikasyon kapsamından çıkarır. Çıkarılan üreticiyi
KSK’ya en geç bir ay içerisinde bildirir.
d) Bitkisel üretim, (Değişik
ibare:RG-28/5/2014-29013) hayvansal üretim ve (Değişik
ibare:RG-28/5/2014-29013) su ürünleri yetiştiriciliği alanında
elde edilen her türlü işlenmemiş ham ürünleri kendi adına sertifikalandırmayan,
ancak iyi tarım uygulamaları sertifikasına sahip tarımsal ürünleri satın alarak
işleyen, ambalajlayan veya paketleyen müteşebbisler; iyi tarım
uygulamalarına uygun faaliyette bulunarak bireysel sertifikasyon şartlarında
sertifikalandırılır. (Değişik cümle:RG-28/5/2014-29013) Bu
şekilde sertifikalandırılan müteşebbisler iyi tarım uygulamaları ürünlerinin
izlenebilirliğini sağlayarak iyi tarım ürünü olmayanlar ile karışımını önler.
Kontrol ve sertifikasyon sözleşmesi
MADDE 17 – (1) KSK; üretici, üretici örgütü
veya müteşebbisler ile sözleşme yapmak suretiyle kontrol ve sertifikasyon
faaliyetinde bulunur. Bu sözleşmede, tarafların sorumlulukları, hakları ve
anlaşmazlıklarını düzenleyen hususlar yer alır. Bunun yanında, bu Yönetmeliğe
aykırı faaliyette bulunulması veya taraflar arasında anlaşmazlığın vuku bulması
durumlarında, uygulanacak işlemler ile gerekli hallerde başvurulması maksadıyla
üretim bölgesi içerisinde olan bir mahkeme yeri belirtilir.
(2) Üretici, üretici örgütü ve
müteşebbisler Bakanlıkça yetkilendirilen KSK arasından istediğini seçme hakkına
sahiptir.
(3) Üretici, üretici örgütü ve
müteşebbisler; aynı dönemde aynı ürün için sadece bir KSK ile sözleşme yapar ve
sözleşme devam ettiği sürece başka bir KSK ile sözleşme yapamaz.
(4) Üreticiler, aynı dönemde aynı ürün
için bireysel veya grup seçeneklerinin sadece birinde iyi tarım uygulamaları
faaliyetinde bulunur.
(5) Sözleşme yapılan KSK’nın yetkisinin
Bakanlık tarafından iptali veya askıya alınması durumunda, üretici başka bir
KSK ile sözleşme yapma hakkına sahiptir.
(6) Üretici, üretici örgütü ve
müteşebbisler; hukuki yapılarında, tarımsal faaliyetlerinde veya üretim
alanlarında yaptığı her türlü değişikliği, ilgili KSK’ya en geç bir ay
içerisinde bildirir.
(7) Üretici, üretici örgütü ve
müteşebbisler; KSK ile yaptığı sözleşmedeki hak ve yükümlülükleri saklı kalmak
koşuluyla, sertifikasyon kapsamındaki ürün veya ürünlerini geçici veya sürekli
olarak iyi tarım uygulamaları kapsamından çıkarma hakkına sahiptir.
(8) İyi tarım uygulamalarına başlayan
üretici, üretici örgütü veya müteşebbisler bu Yönetmelikte belirtilen hususlara
dair her türlü kayıtlarını Bakanlık yetkililerine ve sözleşme yaptığı KSK’ya
ibraz eder, üretim alanlarını denetime ve kontrole açar.
(9) (Ek:RG-28/5/2014-29013) Üretici
örgütü ve müteşebbisler, KSK ile sözleşme yapılmasını müteakip kontrol tarihine
kadar üretici grubuna üye artışı yapabilirler. Ayrıca, sertifikası yayınlanan
ürünlerde hasat dönemi tamamlanmamış ise gruba üye dahil edilebilir. Gruba
dahil edilen yeni üreticiler 6 ncı maddenin üçüncü fıkrasının (d) bendine göre
kontrol edilerek sertifika kapsamına alınır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Kontrol ve Sertifikasyon Kuruluşu,
Kontrolör, Sertifiker ve
İç Kontrolörlerde Aranan Şartlar ile
Çalışma Usul ve Esasları
KSK'da aranan şartlar
MADDE 18 – (Değişik:RG-28/5/2014-29013)
(1) KSK’nın aşağıdaki şartları haiz
olması gerekir.
a) Yeterli ve tecrübeli personel ile
teknik alt yapıya sahip olmalı, en az bir kontrolör ve bir sertifiker istihdam
etmeli ve en az bir kontrolör ve bir sertifikeri tam zamanlı çalıştırılır.
Kontrolör ve sertifikerin sayısı; KSK’nın müşteri sayısı, kontrol edilecek
işletme, üretici ve üretim alanları için yeterli olması gerekir.
b) Kontrol ve sertifikasyon işleminin
sonuçlarını etkileyebilecek ticari, mali ve diğer baskılardan bağımsız ve
tarafsızdır.
c) Kendilerine verilen yetkiyi
kullanırken herhangi bir çıkar çatışması yaratacak faaliyette bulunamaz.
Belgelendirdiği ürünlerin veya tarımsal girdilerin; üretim, tedarik, reklam ve
pazarlamasını yapamaz. Danışmanlık hizmeti veremez.
ç) Sürekli irtibat sağlanabilecek her
türlü alt yapıyı oluşturur.
d) Kontrol ve sertifikasyon olmak üzere
iki ayrı birimden oluşur. Kontrol biriminde görev yapanlar sertifikasyon
biriminde, sertifikasyon biriminde görev yapanlar kontrol biriminde görev
yapamazlar. Kontrol ve sertifikasyon aynı kişi tarafından yapılamaz.
e) Yöneticileri, ortakları ve
çalışanları başka bir KSK’da herhangi bir görev alamaz.
f) Yöneticileri, ortakları ve
çalışanları ile bunların birinci derece yakınları tarafından üretilen tarımsal
ürünlerin kontrol ve sertifikasyonunu yapamaz.
g) İlk yetkilendirilmesinden itibaren
iki yıl içerisinde, TS EN 45011 veya TS EN ISO/IEC 17065 veya eşdeğeri
uluslararası standartlarda Türk Akreditasyon Kurumu veya Avrupa Akreditasyon
Birliği veya IAF karşılıklı tanınma anlaşmasına göre geçerliliği mevcut
uluslararası akreditasyon kurumlarından bitkisel üretim, hayvansal üretim
ve/veya su ürünleri yetiştiriciliği kapsamlarında akredite olmak ve
akreditasyon belgesini Bakanlığa ibraz etmek zorundadır. Akreditasyon kapsamı,
bu Yönetmeliğe veya Bakanlıkça kabul edilen iyi tarım uygulamalarına dair
standartlara göre olmalıdır. Belirtilen sürede akreditasyon belgesini Bakanlığa
ibraz etmeyen KSK’nın yetkisi Bakanlıkça iptal edilir.
ğ) Yabancı bir kuruluşun Türkiye’deki
şubesi ise tüm yasal izin işlemlerini tamamlayarak şubeyi de kapsayan merkezine
ait akreditasyon belgesini müracaatta Bakanlığa ibraz eder.
h) Akredite olmayan KSK, akreditasyon
belgesini Bakanlığa ibraz edinceye kadar bireysel ve grup sertifikasyonu
seçeneklerinde her kapsam için toplam en fazla on üretici için sertifika
düzenler.
ı) TS EN 45011, TS EN ISO/IEC 17065 veya
eşdeğeri uluslararası standartlara göre akredite olmakla birlikte, akreditasyon
kapsamı bu Yönetmeliğe veya Bakanlıkça kabul edilen iyi tarım uygulamalarına
dair standartları kapsamayan KSK; belirtilen kapsamdaki akreditasyon belgesini
Bakanlığa ibraz edinceye kadar bireysel ve grup sertifikasyonu seçeneklerinde
her kapsam için toplam en fazla yirmi üretici için sertifika düzenler.
i) Bu fıkranın (h) ve (ı) bentlerinde
belirtilen üretici sayısından fazla sayıda üretici ile sözleşme yapılması
ve/veya sertifika yayınlanması halinde sertifika ve/veya sözleşme iptal edilir.
Bu kapsamda, iptal işlemi uygulanan üretici, üretici örgütü veya müteşebbisin
ödenen sertifikasyon bedeli ile destekleme kayıpları KSK tarafından karşılanır.
j) Akreditasyon belgesini Bakanlığa
sunmayan KSK kapsam genişletmesi yapamaz.
k) Bu Yönetmelik kapsamında akredite
olarak faaliyette bulunmakta iken akredite olmadığı kapsamda yetkisini
genişletmek isteyen KSK, kapsam genişletmenin yapıldığı tarihten itibaren iki
yıl içerisinde, kapsam genişletmeyi içeren akreditasyon belgesini Bakanlığa
ibraz eder. Bu süre içerisinde kapsam genişletme talep edilen ürün grubunda
düzenleyecekleri sertifika sayısı, bu fıkranın (ı) bendinde belirtilen
sayıların üzerinde olamaz.
l) Akreditasyon süresinin sonunda
yetkilendirildiği kapsamlarda akredite olmayan KSK’nın kapsamlara ait yetkisi
iptal edilir. Ayrıca, akreditasyon yenilemeye ilişkin düzenlenen Akreditasyon
Belgesini 4 ay içerisinde Bakanlığa ibraz etmeyen KSK’nın da yetkisi iptal
edilir.
m) Akreditasyon süresince kuruluşun
akreditasyon denetimlerinde tespit edilen uygunsuzluğu nedeniyle askıya
alınması veya akreditasyonunun iptal edilmesi halinde bu süreç iyi tarım
uygulamaları kapsamında da yetkisinin askıya alınmasına veya iptal edilmesine
neden olur.
KSK’ların yetkilendirilmesi için istenen
belgeler
MADDE 19 – (1) KSK, Bakanlığa yapacağı
başvuru dosyasında aşağıdaki belgeleri ibraz eder.
a) Ek-3’e uygun başvuru dilekçesi.
b) Kuruluş yetkililerine ait noter
onaylı imza sirküleri.
c) Şirketler için Ticaret Sicili
Gazetesi veya onaylı sureti ile son altı ay içerisinde kayıtlı olduğu ticaret
odasından alınmış oda sicil kayıt belgesi.
ç) İyi tarım uygulamaları kontrol ve
sertifikasyon faaliyeti yapabileceğini gösterir kendi özel mevzuatı veya ana
sözleşmesi.
d) İletişim bilgileri ile var ise
logosuna ait belgeler.
e) Kuruluş ortakları, yöneticileri ve
temsilcilerinin kimlik belgelerinin onaylı sureti, kuruluşun ortakları arasında
tüzel kişilik olması durumunda ortak tüzel kişiliğe ait son altı ay içerisinde
kayıtlı olduğu ticaret odasından alınmış oda sicil kayıt belgesi, anonim
şirketler için kuruluş yöneticileri ve temsilcilerinin kimlik belgelerinin
onaylı sureti.
f) Organizasyon şeması ve görev
tanımları.
g) Yabancı kuruluşların şubeleri için
akreditasyon belgesi.
ğ) Yetkisi süresince veya Bakanlıkça
yetkisinin askıya alınması veya iptali nedeniyle, sözleşme yaptığı taraflara,
Bakanlığa veya üçüncü şahıslara karşı doğabilecek her türlü zarardan tek başına
sorumlu olduğunu gösterir Ek-4’e uygun, noter onaylı taahhütname.
h) Çalışanların sosyal güvenlik kurumu
kayıtlarını gösterir belgeler.
ı) 24 üncü maddede belirtilen şartları
taşıyan kontrolöre ait belgeler.
i) 25 inci maddede belirtilen şartları
taşıyan sertifikere ait belgeler.
j) Bu Yönetmeliğe uygun olarak
yürüteceği kalite yönetim sistemini, kontrol ve sertifikasyon kriterlerini,
izlenebilirlik ve numune alma yöntemlerini, bu Yönetmeliğe veya sözleşme hükümlerine
aykırılığı bulunan üretici, üretici örgütü veya müteşebbislere uygulayacağı
işlemleri içeren kalite el kitabıyla birlikte kontrol ve sertifikasyon
ücretlendirme yöntemi ve birim fiyatlarına ait dokümanlar.
k) Müşterisi ile yapacağı sözleşme
örneği.
l) Asgari olarak Ek–1’de belirtilen
bilgileri içeren sertifika örneği.
(2) Başvuruda istenilen belgeler
Bakanlıkça incelenir, ilgili mevzuat hükümlerine uygun olmayan belgeler ile
yapılan başvurular reddedilir.
KSK’ların çalışma usul ve esasları
MADDE 20 – (1) KSK aşağıdaki esaslar
dahilinde faaliyette bulunur.
a) Bakanlıkça ikişer yıllık süre ile
yetkilendirilirler. Yetki süreleri dolmadan en az bir ay önce yetki sürelerini
uzatmak üzere başvurmalıdır.
b) Faaliyet konusuna göre
yetkilendirildiği alanda çalışır ve yetkilerini devredemez.
c) Üretici, üretici örgütü veya
müteşebbis ile sözleşme yapar.
ç) Sözleşme yapacağı taraflardan,
sertifikasyon kapsamındaki üreticiye ait Bakanlık çiftçi kayıt sistemi belgesi
veya faaliyet konusu ile ilgili Bakanlıktaki diğer kayıtlara ilişkin belgeleri
ister.
d) Sözleşmeyi müteakip kontrol planı
hazırlar.
e) (Değişik:RG-28/5/2014-29013) Sözleşme
yaptığı veya sözleşmesi devam eden üretici, üretici örgütü ile müteşebbislere
ait iletişim, arazi/işletme ve ürün bilgilerini sözleşme tarihinden/sözleşme
yıl dönümünden itibaren en geç on beş gün içerisinde il müdürlüğüne bildirir.
Bu bildirimleri ve kontrol planını kontrol tarihinden en az yedi gün önce
tamamlar.
f) Bakanlıkça düzenlenecek toplantılara
ve eğitimlere istenilen düzeyde katılım sağlar.
g) Üreticiye, üretici örgütüne,
müteşebbise, ürüne, üretime, kontrol işlemine, sertifikasyon işlemine,
kuruluşun kendisine, çalışanına ve menşeine dair her türlü bilgi ile belgeleri
Bakanlıkça belirlenecek süre ve formatta Bakanlığa ibraz eder.
ğ) Akreditasyon kuruluşlarınca yapılan
denetimlere ilişkin raporları ve yaptırımları rapor tarihinden itibaren en geç
bir ay içerisinde Bakanlığa bildirir.
h) (Ek:RG-28/5/2014-29013) KSK,
kontrolör ve/veya sertifikerin işten ayrılması halinde ayrıldığı tarihten
itibaren en geç onbeş gün içerisinde Bakanlığa bilgi verir.
(2) Sertifika düzenlenebilmesi için
birinci derece kontrol noktalarının tamamına, ikinci derece kontrol
noktalarının en az yüzde doksan beşine ve taraflar arasında yapılan sözleşme
esaslarına uyulması gerekmektedir. KSK uygunsuzluk halinde; üretici, üretici
örgütü veya müteşebbise aşağıdaki işlemleri uygular.
a) Birinci derece kontrol noktalarının
her hangi birine veya ikinci derece kontrol noktalarının yüzde beşinden
fazlasına uymayanlara düzeltici faaliyet talebinde bulunarak uyarı, komple veya
kısmi askıya alma ile sertifikanın iptali işlemlerinden birini uygular.
b) Kontrol sonucu talep edilen düzeltici
faaliyetlerin en fazla yirmi sekiz gün içerisinde kapatılması için üretici,
üretici örgütü veya müteşebbise uyarı işlemini uygular.
c) Kontrolde tespit edilen uygunsuzluğun
çevre, insan ve hayvan sağlığı açısından tehlike arz ettiği veya uyarı
işleminden sonra bu uygunsuzlukların yirmi sekiz gün içerisinde kapatılmadığı
durumlarda, sertifikanın kullanım hakkını durduran veya sertifika
yayınlanmasını geciktiren askıya alma işlemini uygular. Askıya alma işlemi,
tespit edilen uygunsuzluğa ait kontrol noktasının yer aldığı kapsama göre kısmi
veya komple askıya alma şeklinde uygulanabilir. Kısmi askıya almada, sertifika
kapsamındaki bir veya birden fazla ürün askıya alınır. Komple askıya almada ise
sertifika kapsamındaki tüm ürünler askıya alınır. Askıya alma altı aydan fazla
olamaz.
ç) Askıya alma süresi sonunda
uygunsuzluğun kapatılmadığını tespit etmesi durumunda, sertifikanın ve
sözleşmenin iptali işlemini uygular. İptal işlemine maruz kalan üretici,
üretici örgütü veya müteşebbisler, iptal işlemine ait kararının verildiği
tarihten itibaren on iki ay süre ile kontrol ve sertifikasyon faaliyetlerine
dahil edilmez, her hangi bir KSK ile sözleşme yapamaz. Grup sertifikasyonuna
dahil üretici/üreticilerin yapacağı uygunsuzlukların sonuçları, kontrolör
tarafından hazırlanacak gerekçeli raporda belirtilmek suretiyle sadece
uygunsuzluğu yapan üretici/üreticileri etkilediği durumda iptal işlemini;
sadece uygunsuzluğa neden olan üretici/üreticilere uygulayabilir.
d) İlk kez sözleşme yaptığı üretici,
üretici örgütü veya müteşebbislerin kontrolünde veya ilk kez sertifikasyon
kapsamına alınan ürünlerin kontrolünde, istenilen düzeltici faaliyetlerin üç
aydan daha fazla bir sürede kapatılması durumunda, yeniden yerinde kontrol
yapar.
e) Üretici, üretici örgütü veya
müteşebbisler ile yaptığı sözleşme hükümlerine aykırılığın olması durumunda;
sözleşme hükümleri doğrultusunda kalite el kitabında yer alan uyarı, askıya
alma veya iptal işlemlerini uygular.
f) Askıya alma ve sertifikanın iptali
işlemi uyguladıkları üretici, üretici örgütü veya müteşebbisleri, karardan
itibaren en geç bir ay içinde Bakanlığa bildirir. Aynı zamanda, iptal işlemi
uyguladığı üretici, üretici örgütü veya müteşebbisleri diğer KSK’lara bildirir.
Üretici, üretici örgütü veya müteşebbisler kendilerine uygulanan işlemlerle
ilgili olarak KSK tarafından yapılan tebliğ tarihinden itibaren bir ay
içerisinde Komiteye itiraz edebilir.
(3) KSK, sözleşme yaptığı üreticiye,
üretici örgütüne ve müteşebbise uyguladığı işlemler ile ürün, sertifika,
kontrol, üretim, çalışan personelin durumu ile ilgili tüm bilgileri, Bakanlıkça
belirlenecek süre ve formatta Bakanlığa bildirir.
KSK’ların şube açması
MADDE 21 – (1) KSK gerekli gördüğü durumda
şube açabilir. Açacakları şube sayısında sınırlama yoktur.
(2) Şubeler, bu Yönetmelikte KSK’lar
için aranan şartlar ile KSK’ların çalışma usul ve esaslarına tabidir. Şubelerin
yetkilendirilmesi için KSK’lar bu Yönetmeliğin 19 uncu maddesinde istenilen
belgelerden şubeyle ilgili olanları Bakanlığa ibraz eder.
(3) Her şubede en az bir kontrolör
istihdam edilir. Ancak, sertifiker istihdamı zorunlu değildir.
(4) KSK, şubenin yaptığı tüm işlemlerden
sorumludur.
Askıya alınan KSK’ların çalışma usul ve
esasları
MADDE 22 – (1) Bakanlıkça yetkisi askıya alınan KSK
aşağıdaki usul ve esaslar çerçevesinde faaliyette bulunur.
a) Askıya alındığı tarihten itibaren
üretici, üretici örgütleri veya müteşebbisler ile sözleşme yapamaz ve mevcut
sözleşmelerini uzatamaz.
b) Askıya alındığı tarihten itibaren
kontrol ve sertifikasyon faaliyetinde bulunamaz. Ancak, askıya alınma
tarihinden önce 7 nci madde hükümlerince kontrolünü gerçekleştirdiği halde
henüz yayınlamadığı sertifikaları yayınlayabilir.
c) Askıya alınma tarihi itibari ile geçerlilik
süresi devam eden sertifikalara ilişkin görev ve sorumluluklarını yerine
getirir, ancak bu sertifikalarda hiçbir şekilde yeni süre uzatımına gidemez.
Yetkisi iptal edilen KSK’ların
sorumlulukları
MADDE 23 – (1) Bakanlıkça kontrol ve
sertifikasyon yetkisi iptal edilen kuruluşlar, iptal edilme tarihi itibari ile
geçerlilik süresi devam eden sertifikalara ilişkin görev ve sorumluluklarını
yerine getirir, ancak bu sertifikalarda hiçbir şekilde yeni süre uzatımına
gidemez.
Kontrolörlerde aranan şartlar ile
çalışma usul ve esasları
MADDE 24 – (Değişik:RG-28/5/2014-29013)
(1) Kontrolörlerde aranan şartlar ve
yetki talebinde istenilen belgeler aşağıda belirtilmiştir:
a) KSK adına, kontrolör olarak
yetkilendirme talebini içeren ek-5’e uygun düzenlenmiş başvuru belgesi.
b) Kontrolörlük yapacağı alanla ilgili
olarak, ziraat mühendisi, gıda mühendisi, su ürünleri mühendisi, balıkçılık
teknolojisi mühendisi veya veteriner hekim olduğuna dair onaylı eğitim belgesi.
c) Bakanlıkça açılacak veya açtırılacak
kontrolörlük eğitimine katılarak, eğitim sonunda yapılan sınavlardan başarılı
olduğuna dair güncel belge.
ç) Onaylı kimlik belgesi.
d) Noter onaylı imza beyannamesi.
e) İlgili meslek odası veya kuruluşuna
kayıtlı olduğuna dair belge.
f) Sosyal güvenlik kurumu kaydı.
g) İlk kez yetkilendirilecek olan
kontrolörler, en az 3 defa iyi tarım uygulamaları kontrolüne katıldığına dair
Sosyal Güvenlik Kurumu kaydı ile desteklenen KSK tarafından verilen deneyim
belgesi.
(2) Kontrolör çalışma yetkisi, yetki
talebinde bulunan KSK adına, kontrol faaliyetinde bulunmak üzere Bakanlık
tarafından kişiye verilir. KSK’dan ayrılan kontrolör ayrıldığı tarihten
itibaren en geç onbeş gün içerisinde Bakanlığa bilgi verir.
(3) Kontrolörler, 7 nci ve 8 inci
maddeler kapsamında gerçekleştirdikleri kontrollere ilişkin hazırladıkları
raporları, kontrolü takip eden yedi gün içinde KSK’ya teslim etmek zorundadır.
(4) Kontrolörler, yetkilerini
kullanırken herhangi bir çıkar çatışması yaratacak faaliyette bulunamaz.
Kontrolünü yaptıkları ürünlerin veya tarımsal girdilerin; üretim, tedarik,
reklam ve pazarlamasını yapamaz. Danışmanlık hizmeti veremez.
Sertifikerlerde aranan şartlar ile
çalışma usul ve esasları
MADDE 25 – (1) Sertifikerlerde aranan şartlar
ve yetki talebinde istenilen belgeler aşağıda belirtilmiştir.
a) KSK adına, sertifiker olarak
yetkilendirme talebini içeren Ek-6’ya uygun düzenlenmiş başvuru belgesi,
b) Ziraat mühendisi, gıda mühendisi, su
ürünleri mühendisi, balıkçılık teknolojisi mühendisi veya veteriner hekim
olduğuna dair onaylı eğitim belgesi,
c) Bakanlıkça açılacak veya açtırılacak
kontrolörlük eğitimine katılarak, eğitim sonunda yapılan sınavlardan başarılı
olduğuna dair belge,
ç) Her üç yılda en az bir defa iyi tarım
uygulamalarındaki yeni gelişmeleri takip etmek amacıyla Bakanlıkça açılacak
veya açtırılacak güncelleme eğitimlerine katıldığına dair belge,
d) Aşağıdaki konuların birinde (Değişik
ibare:RG-21/10/2011-28091) en az bir yıllık deneyime
sahip olduğunu gösterir, sosyal güvenlik kurumu kaydı ile desteklenen ilgili
kurum veya kuruluş tarafından düzenlenmiş deneyim belgesi;
1) Kalite yönetim sistemi kapsamında
ürün veya sistem belgelendirme konularında kontrolör, sertifiker, denetçi veya
baş denetçi olarak çalışmış olmak,
2) İyi tarım uygulamaları veya organik
tarımda KSK’ların yetkilendirilmelerinde çalışmış olmak.
e) Onaylı kimlik belgesi,
f) Noter onaylı imza beyannamesi,
g) İlgili meslek odası veya kuruluşuna
kayıtlı olduğuna dair belge,
ğ) Sosyal güvenlik kurumu kaydı.
(2) Sertifikerin çalışma yetkisi, yetki
talebinde bulunan KSK adına, kontrolü tamamlanmış ürünün bu Yönetmeliğe
uygunluğunu onaylamak üzere Bakanlık tarafından kişiye verilir. (Ek
cümle:RG-28/5/2014-29013) KSK’dan ayrılan sertifiker ayrıldığı
tarihten itibaren en geç onbeş gün içerisinde Bakanlığa bilgi verir.
(3) Sertifikerler, 9 uncu madde
kapsamında sertifikasyon faaliyetlerini gerçekleştirir.
(4) Sertifikerler, yetkilerini
kullanırken herhangi bir çıkar çatışması yaratacak faaliyette bulunamaz.
Sertifikalandırdıkları ürünlerin veya tarımsal girdilerin; üretim, tedarik,
reklam ve pazarlamasını yapamaz. Danışmanlık hizmeti veremez.
İç kontrolörde aranan şartlar ile
çalışma usul ve esasları
MADDE 26 – (1) İç kontrolörlerde aranan
şartlar aşağıda belirtilmiştir:
a) İç kontrolörlük yapacağı alanla
ilgili olarak lisans, ön lisans veya meslek lisesi mezunu olmak.
b) Bakanlıkça açılacak veya açtırılacak
iç kontrolörlük eğitimine katılarak, eğitim sonunda yapılan sınavlardan
başarılı olmak.
(2) Bakanlıkça açılan veya açtırılan kontrolörlük
eğitimine katılarak eğitim sonunda yapılan sınavlardan başarılı olanlar, ayrıca
iç kontrolörlük eğitimine katılmayabilirler.
(3) (Değişik:RG-28/5/2014-29013) İç
kontrolörler, iç kontrolünü yaptıkları üreticiler ile herhangi bir çıkar
çatışması yaratacak faaliyette bulunamaz, danışmanlığını yapamaz. Herhangi bir
KSK adına yetkilendirilen kontrolörler iç kontrolörlük yapamaz.
(4) KSK’lar yaptıkları kontrollerde, iç
kontrolörlerin birinci fıkrada belirtilen şartları taşıyıp taşımadığını kontrol
eder.
(5) (Değişik:RG-28/5/2014-29013) İç
kontrolörler, gruba dahil tüm üreticilerin sertifikasyon kapsamındaki tüm
yetiştiricilik alanlarında, iyi tarım uygulamaları faaliyetlerinin kontrol
noktaları ve uygunluk kriterleri doğrultusunda kontrolünü yapar. Kontrol
sonucunda, hazırladığı raporu, kontrolünü gerçekleştirdiği üretici, üretici
örgütü veya müteşebbise yedi gün içerisinde teslim eder.
ALTINCI BÖLÜM
Denetim ve Bakanlıkça Verilen Yetkilerin
Geri Alınması
Denetim
MADDE 27 – (1) Bu Yönetmeliğin
uygulanmasında; KSK, kontrolörler, iç kontrolörler, sertifikerler, üreticiler,
üretici örgütleri ile müteşebbislerin her türlü denetimi Bakanlık tarafından
yapılır.
(2) Bakanlık gerekli gördüğü hallerde
denetim yetkisini kısmen veya tamamen kamu kurum ve kuruluşlarına, özel sektör
tüzel kişilerine veya üniversitelere devredebilir. Bakanlık, yetki devri
yaptığı kuruluşları ayrıca denetler.
Bakanlıkça verilen yetkilerin geri
alınması
MADDE 28 – (1) KSK’ya, kontrolörlere ve
sertifikerlere, ilgili kanunlar ile düzenlenmiş cezai hükümlerin dışında, bu
Yönetmeliğe aykırı davranışları nedeniyle aşağıdaki işlemler uygulanır.
a) KSK tarafından Bakanlığa sunulan
kalite el kitabında yer alan hususların veya bu Yönetmelikte belirtilen usul ve
esasların eksik veya yanlış yerine getirildiğinin anlaşılması durumunda
eksikliklerin tamamlanması ve/veya yanlışlıkların düzeltilmesi için ilgililer
ikaz edilerek süre verilir. Ayrıca asılsız ihbar veya şikâyette bulunanlar ikaz
edilir.
b) Eksikliklerin veya yanlış
uygulamaların verilen süre içerisinde giderilmemesi durumunda veya Bakanlıkça
yerinde yapılan denetimlerde gerek görülmesi halinde ilgililerin yetkileri
askıya alınır. Yetkinin askıya alınması altı aydan fazla olamaz.
c) Görev ve yetkilerin yürütülmesinde
yetersiz veya eksik olduğu tespit edilenlerin, gerçeğe aykırı kontrol veya
sertifikasyon faaliyetinde bulunanların, askıya alma süresi sonunda
eksiklikleri ve yanlış uygulamalarını gidermeyenlerin veya yetkilendirilmede
aranan şartları taşımadığı anlaşılanların Bakanlıkça verilen yetkileri iptal
edilir.
(2) İki yıllık dönem içinde, aynı
eylemin tekrarı durumunda ikaz veya askıya alma işlemlerinden bir derece üstü
uygulanır.
(3) Bu maddede belirtilen işlemlere,
Komite karar verir. Komite, uyguladığı işlemleri kamuoyuna ilan etme hakkına
sahiptir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Sertifikalı ürünlerin pazarlanması ve
etiket bilgileri
MADDE 29 – (Değişik:RG-28/5/2014-29013)
(1) İyi tarım uygulamaları sertifikasına
sahip olmayan hiçbir ürün iyi tarım uygulamaları adı altında satılamaz.
Sertifikalı ürünlerin diğer ürünlerle karışmasını engelleyecek her türlü
tedbirin alınmasından müteşebbisler ve satış yerleri sorumludur. İyi tarım
uygulamaları sertifikasına sahip ürünlerin ambalajlı olarak piyasaya arz
edilmesi halinde bu ürünlerin ambalajları, 29/12/2011 tarihli ve 28157 üçüncü
mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Gıda ile Temas
Eden Madde ve Malzemeler Yönetmeliğinde yer alan hükümlere uygun olur.
(2) Piyasaya arz edilen son haliyle
kontrol edilmeyen ve sertifikalandırılmayan veya izlenebilirliği sağlanamayan
hiçbir ürün, satış yerinde iyi tarım uygulamaları sertifikası ve logosunu
kullanarak satılamaz. İyi tarım uygulamaları logosunun formatı ve kullanımına
ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.
(3) KSK tarafından sertifikalandırılan
ürünlerin etiketi; 29/12/2011 tarihli ve 28157 üçüncü mükerrer sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliğinde yer alan
hükümlere uygun olur. Ayrıca, etiketlemede aşağıdaki bilgiler yer alır:
a) Ürünün kime ait olduğu.
b) Bu Yönetmeliğe uygun olarak
üretildiği.
c) Yetkilendirilmiş KSK adı, kod
numarası ve ürünün sertifika numarası.
ç) İyi tarım uygulamaları logosu.
Uygunluk kriterleri ve kontrol noktaları
MADDE 30 – (1) KSK tarafından
gerçekleştirilecek kontroller ve iç kontrollerde kullanılacak uygunluk
kriterleri ile kontrol noktaları Bakanlıkça belirlenir.
(2) Kontrol noktaları, sertifikasyon
için gerekli uyum seviyesine göre derecelendirilir. Sertifikasyonun
yapılabilmesi için birinci derece kontrol noktalarının yüzde yüzüne, ikinci
derece kontrol noktalarının ise en az yüzde doksan beşine uyulması gerekir.
Genel hükümler
MADDE 31 – (1) Yasalarla belirlenmiş haklar
saklı kalmak kaydıyla Bakanlık ile KSK; üreticilere, üretici örgütlerine ve
müteşebbislere ait ticari sır niteliğindeki bilgilerin gizliliğini sağlamakla
yükümlüdür.
(2) Bakanlık ticari sır niteliğindeki
bilgiler hariç olmak üzere, ürünlerde izlenebilirliği sağlayacak sertifikaya
esas bilgileri üçüncü taraflara ilan edebilir.
(3) Ayrıca üreticiler, üretici örgütleri
ve müteşebbisler KSK ile yapacakları sözleşmede yazılı muvafakatta bulunmak
veya Bakanlığa bildirmek suretiyle, ikinci fıkra dışındaki ilave bilgilerin
üçüncü kişilere ilanına izin verebilir.
Kontrolör geçici çalışma yetkisi
GEÇİCİ MADDE 1– (1) Su ürünleri ve hayvancılık
kapsamlarında Bakanlıkça açılacak veya açtırılacak kontrolörlük eğitimine kadar
24 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen lisans eğitimine
sahip olanlardan gıda güvenilirliği yönetim sistemi konularında eğitim aldığını
belgelendirenlere, kontrolör olarak geçici çalışma yetkisi verilir. Ancak bu
şekilde çalışma yetkisi verilenler, faaliyet alanı ile ilgili olarak Bakanlıkça
açılacak veya açtırılacak ilk kontrolörlük eğitiminden itibaren en geç bir yıl
içerisinde eğitime katılmak zorunda olup, bu süre içerisinde eğitime
katılmayanların çalışma yetkisi iptal edilir. Bu maddeye dayanılarak
yetkilendirilenler, su ürünleri veya hayvancılık kapsamlarında açılacak veya
açtırılacak ilk kontrolörlük eğitimine öncelikle kabul edilir.
(2) Bu Yönetmeliğin 26 ncı maddesinin
birinci fıkrasının (a) bendinde aranan şartlara sahip olanlardan; kalite
yönetimi sistemlerinin iç tetkiki konularında eğitim alanlar veya Bakanlıkça
düzenlenen beş gün süreli iyi tarım uygulamaları eğitimine katılanlar 1/1/2012
tarihine kadar iç kontrolör olarak görev alabilirler.
KSK’lar ile sertifikerlerin durumu
GEÇİCİ MADDE 2 – (1) 8/9/2004 tarihli ve 25577
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İyi Tarım Uygulamalarına İlişkin Yönetmeliğe
göre yetkisi devam eden kontrol, sertifikasyon veya kontrol ve sertifikasyon
kuruluşları çalışma yetkilerinin bitimine kadar anılan Yönetmelik çerçevesinde
faaliyetlerini sürdürürler. Bu kuruluşlardan henüz akredite olmayanlar için 18
inci maddenin birinci fıkrasının (g) bendinin uygulanmasında, İyi Tarım
Uygulamalarına İlişkin Yönetmeliğe göre ilk yetkinin verildiği tarih esas
alınır. Ayrıca akredite olmayanlar için 18 inci maddenin birinci fıkrasının (h)
ve (ı) bentlerinin uygulanmasında, bu Yönetmeliğe dayanılarak yetki sürelerinin
uzatıldığı tarih dikkate alınır.
(2) İyi Tarım Uygulamalarına İlişkin
Yönetmeliğe göre bir kuruluş adına yetkilendirilen sertifikerlerin yetkileri,
aynı kuruluş adına sertifiker olarak görev yaptığı sürece devam eder.
Geçici uygunluk kriterleri ve kontrol
noktaları
GEÇİCİ MADDE 3 – (1) 30 uncu maddede belirtilen uygunluk
kriterleri ve kontrol noktaları yayımlanıncaya kadar, KSK tarafından Bakanlığa
sunulan iyi tarım uygulamalarına dair ulusal veya uluslararası standartlar,
Bakanlıkça uygun görüldüğü takdirde uygunluk kriterleri ve kontrol noktaları
olarak kullanılır.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 32 – (1) 8/9/2004 tarihli ve 25577
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İyi Tarım Uygulamalarına İlişkin Yönetmelik
yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 33 – (1) Bu Yönetmelik 1/1/2011
tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 34 – (Değişik:RG-21/10/2011-28091)
(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı
yürütür.
|
Yönetmeliğin
Yayımlandığı Resmî Gazete’nin
|
Tarihi
|
Sayısı
|
7/12/2010
|
27778
|
Yönetmelikte Değişiklik
Yapan Yönetmeliklerin Yayımlandığı Resmî Gazetelerin
|
Tarihi
|
Sayısı
|
1.
|
21/10/2011
|
28091
|
2.
|
28/5/2014
|
29013
|